Người yêu thích trầm hương đều biết đây là một kho báu thiên nhiên quý giá. Tuy nhiên, nếu không có kinh nghiệm, rất dễ mua phải trầm hương kém chất lượng. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ với bạn một số mẹo để phân biệt cây trầm hương tự nhiên và nhân tạo một cách chính xác nhất.
Cây trầm hương tự nhiên
Cây trầm hương tự nhiên là loại quý giá nhất trong các loại trầm hương, vì nó hoàn toàn hình thành trong tự nhiên, không có sự tác động của con người. Gỗ trầm hương tự nhiên ngày nay rất khó kiếm và hiếm gặp do diện tích rừng ngày càng bị thu hẹp, và do sự săn lùng quá gắt gao của con người khiến sản lượng trầm tự nhiên không đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của con người.
Cây Dó Bầu
Sản phẩm được làm từ trầm hương tự nhiên có giá rất cao. Những sản phẩm vòng cao cấp bằng trầm hương tự nhiên có giá hàng chục hoặc hàng trăm triệu. Và vòng tay gỗ trầm hương có giá thấp nhất cũng trong khoảng giá từ 1.500.000đ – 5.000.000đ. Trầm hương tự nhiên Việt Nam được đánh giá là một trong những loại có trầm hương chất lượng cao và tốt nhất thế giới.
Trầm hương tự nhiên được tạo thành từ gỗ cây dó bầu, khi cây bị thương, cây sẽ tiết ra một loại nhựa đặc biệt để chữa thương. Chất nhựa này dưới sự tác động của nấm, vi khuẩn và môi trường thích hợp sẽ biến đổi thành tinh dầu và tạo thành các khối trầm hương. Quá trình này mất hàng chục đến hàng trăm năm. Tuy nhiên, cũng có những khu rừng có cây dó bầu tự nhiên hơn 100 năm tuổi và hoàn toàn khỏe mạnh, không mang bệnh. Những cây này không thể sinh ra trầm hương nên hoàn toàn không có giá trị.
Đặc điểm của trầm hương tự nhiên
Trầm hương tự nhiên có các đặc trưng sau:
Về màu sắc
Trầm hương được tạo ra khi cây dó bầu bị nhiễm dầu. Gỗ sẽ đổi màu từ trắng ngà của gỗ dó bầu sang vàng, nâu hoặc đen tùy theo mức độ nhiễm dầu. Nói chung, càng tích tụ nhiều dầu thì màu sắc gỗ trầm càng sẫm. Khi đạt được độ nhiễm dầu nhất định, trầm hương có thể chìm trong nước. Tỉ lệ nhiễm dầu chiếm từ 60 – 80% thể tích khối trầm được liệt vào loại trầm hạng nhất.
Gỗ trầm hương tự nhiên
Về mùi vị
Mùi của trầm hương tự nhiên rất đặc trưng. Tùy thuộc vào sự phân bố của cây và thời gian tích trầm mà nó tạo ra mùi hương khác nhau. Nhìn chung, vị của trầm hương là đắng. Khi đốt sẽ có mùi thơm ngọt ngào, lưu lại lâu chứ không phải mùi thơm hắc. Khói bay trắng, tan nhanh trong không khí. Ngoài ra, nếu gỗ trầm hương có mùi thơm sống, khi đốt sẽ có mùi thơm dịu, mát như mật ong quyện với hương hoa.
Khi thử trầm, nên đốt trầm với ngọn lửa xanh, chọn khu vực bị nhiễm dầu nhiều để đốt thì mùi hương của trầm mới chuẩn. Trầm cần cháy từ từ, kiểu bén lửa thay vì cháy to thì sẽ tạo ra mùi khét, gây lãng phí.
Về giá cả
Do quý hiếm, quá trình khai thác khó khăn và nguy hiểm, cùng hàm lượng tinh dầu cao, trầm hương tự nhiên đắt hơn trầm hương nhân tạo rất nhiều. Một chiếc vòng tay từ trầm hương tự nhiên nặng khoảng 30 gram có giá hơn 20 triệu đồng. Giá của trầm hương tự nhiên chìm nước có thể cao hơn bình thường từ 10 đến 30 lần.
Giá trị của trầm hương tự nhiên
Trầm hương tự nhiên có ý nghĩa lớn về phong thủy và còn được sử dụng như một vị thuốc dân gian chữa nhiều bệnh, đồng thời còn là một vị thuốc bổ ích. Do giá trị và sự hấp dẫn của nó, trầm hương hiện tại đang nằm trong danh sách cây cần được bảo vệ trong tự nhiên. Vì vậy, giá trị của trầm hương tự nhiên ngày càng tăng cao.
Các sản phẩm phổ biến được làm từ trầm hương tự nhiên
Vòng tay trầm hương
Vòng tay trầm hương được xem là một trong những sản phẩm trầm hương thông dụng nhất trên thị trường. Các lợi ích mà vòng tay trầm hương đem lại bao gồm:
- Mang đến sự sang trọng cho người đeo.
- Đem lại may mắn, tài lộc cho người kinh doanh, buôn bán.
- Giúp thư giãn với hương thơm ngọt ngào của trầm.
Nhang trầm hương
Nhang trầm hương không còn xa lạ trong truyền thống thờ cúng của người Việt. Nhang trầm vừa thơm vừa mang ý nghĩa phong thủy. Đốt nhang trầm thường xuyên sẽ bảo vệ gia đình bạn khỏi tà ma, mùi hương trầm ngọt ngào, cao quý sẽ đem lại cảm giác thoải mái, bình yên.
Bột gỗ trầm hương
Bột trầm hương được nghiền từ gỗ trầm hương nguyên chất, được sử dụng như một vị thuốc để thư giãn, giảm stress, tăng cường sự tập trung.
Vụn gỗ trầm hương
Cũng giống như bột trầm hương, vụn gỗ trầm cũng được dùng để chữa bệnh hoặc xông với những tác dụng tương tự.
Tinh dầu trầm hương
Tinh dầu trầm được chiết xuất từ trầm hương tự nhiên. Dầu trầm có mùi hương rất đặc biệt và được sử dụng trong nhiều khía cạnh cuộc sống. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tinh dầu trầm có khả năng điều trị cả rối loạn tiêu hóa và rối loạn thần kinh. Ngoài ra, tinh dầu trầm còn được sử dụng làm chất định hương trong ngành sản xuất nước hoa.
Trầm hương nhân tạo và trầm hương giả
Trầm hương nhân tạo
Trầm hương nhân tạo được sinh ra từ cây dó bầu, nhưng được con người tiến hành công đoạn khoan đục và cấy ghép để kích thích quá trình hình thành trầm. Trầm hương nhân tạo có giá trị kinh tế nhưng mùi hương không lưu lại được lâu như trầm hương tự nhiên.
Trầm hương giả
Trầm hương giả được làm từ gỗ cây dó bầu không có trầm hoặc các loại gỗ khác, sau đó được nấu cùng tinh dầu và một số khối gỗ trầm hương thật để tạo mùi và màu giống trầm hương thật. Hương thơm của trầm giả rất nồng, sau một thời gian sử dụng, mùi hương sẽ bay hết và lộ nguyên bản gỗ. Màu của trầm giả thường bắt mắt, màu đen hoặc nâu sậm.
Phân biệt trầm hương tự nhiên và trầm hương nhân tạo
Trầm hương nhân tạo ngày nay được ứng dụng rộng rãi vì giá thành rẻ hơn so với trầm hương tự nhiên. Nếu không có kinh nghiệm, người mua thường khó phân biệt trầm hương tự nhiên và nhân tạo và có thể mua với giá cực kỳ chênh lệch.
Trầm hương nhân tạo có các đặc tính sau:
- Màu sắc nhạt hơn do lượng tinh dầu thấp.
- Vân dầu không rõ, không đậm, có mùi thơm nhẹ.
Trầm hương tự nhiên có các đặc tính sau:
- Gỗ trầm tự nhiên rất mềm.
- Màu sắc tự nhiên đậm nhạt không đều, càng chứa nhiều tinh dầu thì màu càng đậm.
- Vân dầu nổi rõ, mùi thơm ngọt ấm, sâu.
Phân biệt trầm hương thật và trầm hương giả
Ngoài cách nhận biết qua bề ngoài và mùi hương, chúng ta có thể phân biệt được đâu là trầm hương thật và giả bằng cách cho hai loại trầm tiếp xúc trực tiếp vào nước nóng và đun sôi trong khoảng thời gian 1 giờ. Trầm thật khi đun tỏa ra mùi thơm dịu nhẹ, nước gần như không đổi màu, còn trầm giả có mùi nồng, hắc và nước sau một thời gian đun sẽ đổi màu đen do hương liệu.
Sự khác nhau giữa trầm thật và trầm giả cụ thể như sau:
-
Màu sắc:
- Trầm thật: Màu sắc tự nhiên, đậm nhạt không đều.
- Trầm giả: Màu đen sậm hoặc nâu và sẽ bị phai màu theo thời gian.
-
Cân nặng:
- Trầm thật: Khó chìm xuống nước trừ khi khối gỗ trầm có hàm lượng tinh dầu chiếm hơn 60% thể tích.
- Trầm giả: Rất dễ chìm nước.
-
Vân gỗ:
- Trầm thật: Vân dầu rõ ràng, tự nhiên, nổi rõ trên nền gỗ.
- Trầm giả: Các vân không hiện lên rõ nét hoặc thậm chí không thể nhìn thấy.
-
Hương thơm:
- Trầm thật: Mùi hương rất đặc trưng, khi đốt có khói trắng nhẹ, mùi ngọt dịu. Đặc biệt, trầm hương thật không bao giờ cạn mùi.
- Trầm giả: Mùi rất nồng và bay mùi nếu sử dụng trong thời gian dài.
Như vậy, phân biệt trầm hương tự nhiên, trầm hương nhân tạo và trầm hương giả không phải là điều dễ dàng, đặc biệt với những người không có kinh nghiệm. Vì vậy, trước khi quyết định mua, bạn nên trang bị kiến thức và nghiên cứu kỹ về các đặc tính của trầm hương để tránh mua phải sản phẩm giả.
