Gỗ trầm hương tự nhiên có giá trị kinh tế cao và được tìm thấy nhiều nhất trong các khu rừng nguyên sinh ở vùng nhiệt đới ẩm. Cây trầm hương phân bố chủ yếu ở Châu Á, đặc biệt là ở vùng Đông Nam Á như Việt Nam, Lào, Campuchia. Ở Việt Nam, cây trầm hương tự nhiên thường được tìm thấy ở các tỉnh duyên hải nam trung bộ như Quảng Nam, Khánh Hòa, Phú Yên, Đà Nẵng, Bình Định và một số tỉnh thuộc Tây Nguyên như Gia Lai, Kon Tum.
Giá trị của cây trầm hương
Phần trầm hương
Cây trầm hương cho giá trị lớn nhất là phần trầm hương hình thành trong thân cây. Tuy nhiên, không phải tất cả cây trầm hương trong tự nhiên đều có trầm. Sự hình thành gỗ trầm hương là quá trình bệnh lý xảy ra trong thân cây khi chịu tổn thương từ tác động bên ngoài. Sản lượng gỗ trầm hương tốt nhất được khai thác từ cây có từ 50 năm tuổi trở lên.
Vỏ và lá của cây trầm hương
Ngoài phần trầm hương, vỏ cây và lá cây trầm hương cũng được sử dụng cho ngành công nghiệp chế xuất nước hoa và tinh dầu. Ngoài ra, lá cây trầm hương còn được sử dụng làm thuốc trong Đông y và Tây y để điều trị các bệnh liên quan đến đường huyết, bệnh Gout và ung thư.
Lịch sử khai thác cây trầm hương
Trong lịch sử, người Ai Cập cổ đại được cho là những người sử dụng trầm hương trong các nghi lễ tôn thần từ hơn 3.000 năm trước. Cách sử dụng đơn giản nhất là đốt trực tiếp gỗ trầm để lấy hương thơm. Người Ai Cập cổ đại sau đó đã tìm ra cách chế xuất tinh dầu từ gỗ trầm và phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực thương mại.
Tại Việt Nam, trầm hương được biết đến từ thời Chăm Pa ở vùng đất Chiêm Thành (nay là Khánh Hòa, Phú Yên). Năm 1508, sau khi chúa Nguyễn Hoàng nắm quyền kiểm soát các tỉnh miền Trung, trầm hương Việt Nam đã trở thành một mặt hàng xuất khẩu độc quyền của nhà Nguyễn.
Những giá trị của cây trầm hương
Cây trầm hương có các giá trị về sức khỏe, tâm linh và kinh tế.
Giá trị kinh tế
Với thị trường toàn cầu ước tính từ 6 đến 8 tỷ USD, trầm hương được coi là loài thực vật có giá trị thương mại lớn nhất thế giới. Tại Việt Nam, trầm hương nhân tạo loại I có giá trên 6.000 USD/1kg, tinh dầu trầm hương xuất khẩu có giá từ 7.000 – 8.000 USD/1 lít. Doanh thu từ ngành khai thác và sản xuất trầm hương tại làng nghề Tiên Phước (Quảng Nam) có thể đạt 160 tỷ đồng/năm, thu về lợi nhuận hơn 30 tỷ đồng.
Trong tự nhiên, số lượng cây trầm hương có trầm chất lượng cao rất ít. Do đó, người dân các vùng Quảng Nam, Khánh Hòa đã trồng cây trầm hương nhân tạo từ cây dó bầu để phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng cuộc sống. Việc cấy ghép trầm nhân tạo trên cây trầm hương chưa tạo trầm có tuổi đời trên 10 năm giúp kích thích sự tiết chất nhựa thơm tạo trầm hương.
Trầm hương nhân tạo cũng có giá trị cao trên thị trường sau kỳ nam và trầm tốc.
Với những giá trị về sức khỏe, tâm linh và kinh tế, cây trầm hương đóng góp quan trọng vào cuộc sống và phát triển kinh tế của nhiều địa phương.
